Ólafur Ólafsson (1855–1937) alþingismaður, prestur og kennari. Hann barðist ötullega fyrir réttindum kvenna. Veturinn 1891 flutti hann fyrirlesturinn Olnbogabarnið. Um frelsi, menntun og rjettindi kvenna.

Þar segir meðal annars:

Þegar lög mannfjelagsins fara að skipta með þeim, þá skamta þau karlkyninu rjettindin, kvenkyninu skyldurnar, karlkyninu frelsið, kvenkyninu þrældóminn, karlkyninu menntunina og þekkinguna, kvenkyninu fáfræðina og vanþekkinguna: og allt af er sama viðkvæði, allt af sama ástæðan: Af því að þú er kvenmaður, en hann karlmaður.

… það er því líkast sem sumum karlmönnum finnist það [kvenfólk] aldrei nógu auðmjúkt, nógu niðurlútt, nógu undirgefið undir harðstjórnarvald karlmannanna

Ólafur lagði fram þrjú frumvörp, með Skúla Thoroddsen þingmanni, sem fjölluðu um réttindi kvenna. Þau voru um fjárráð giftra kvenna, kjörgengi kvenna sem höfðu þá þegar fengið kosningarétt til sveitarstjórna og rétt kvenna til menntunar og embætta.

Ítarefni:

• Alþingi
• Ólafur Ólafsson, Olnbogabarnið: um frelsi, menntun og rjettindi kvenna. (Reykjavík: Ísafoldarprentsmiðja, 1892)

Magnús Eiríksson (1808–1881) guðfræðingur sem varð einn af fyrstu karlmönnum á Norðurlöndum til að gerast talsmaður kvenna. Hann skrifaði bókina Breve til Clara Raphael undir nafninu Theodor Immanuel þar sem hann segir að konur standi körlum fyllilega jafnfætis þegar kemur að vitsmunum, tilfinningum og vilja. Þegar konur fái sömu kennslu og þjálfun og karlmenn eigi þær jafn gott með að valda hinum ýmsu embættum á sviði guðfræðinnar, lögfræðinnar og læknisfræðinnar.

Ítarefni:

• Jóhanna Þráinsdóttir, „Gleymdur liðsmaður kvenna: Um Magnús Eiríksson, guðfræðing og rithöfund, og framlag hans til frelsisbaráttu kvenna.“ Lesbók Morgunblaðsins 10. maí 1997, bls. 4-5
• Magnús Eiríksson, Breve til Clara Raphael: fra Theodor Immanuel . (Kaupmannahöfn, 1851)
• „Vakti einna fyrstur á athygli á kúgun kvenna“, Morgunblaðið 24. des. 2003
• Wikipedia
• Æviágrip sem birtist í Tímariti Hins íslenzka bókmentafélags 1887

Bréfasafn Magnúsar er varðveitt á handritasafni Landsbókasafns Íslands – Háskólabókasafn: Lbs. 302-305 fol  Magnús Eiríksson cand. theol. bréfasafn

Hannes Hafstein (1861–1922) fyrsti ráðherra Íslands, skáld og sýslumaður.

Meðal þess sem hann gerði fyrir kvenréttindabaráttu á Íslandi var að opna Lærða skólann (sem nefndist eftir það Menntaskólinn) fyrir stúlkum árið 1904 og árið 1907 lagði hann fram frumvarp á alþingi um rétt kvenna til allrar menntunar og embætta.

Ítarefni:

• Alþingi
• Auður Styrkársdóttir, „ Hannes Hafstein og kvennabaráttan“, Ritmennt 10. árg. 10. tbl. (janúar 2005), bls. 9-17
• Wikipedia.is

Einfríður María Guðjónsdóttir (1888-1971) var fyrsta íslenska konan sem starfaði við bókband árið 1904. Hún hóf störf í Ísafoldarprentsmiðju 1904 og hún öðlaðist síðar sveinsréttindi. Einfríður var gjaldkeri Bókbandssveinafélags Reykjavíkur 1918-1919. Hún var gerð að heiðursfélaga Bókbindarafélags Íslands árið 1958.

Ítarefni:

• Ingi Rúnar Eðvarðsson, Samtök bókagerðarmanna í 100 ár: þeir byrjuðu ótrauðir bundust í lög, (Reykjavík : Þjóðsaga 1997), bls. 353-354
• Minningarorð um Einfríði sem birtust í Morgunblaðinu 1. júlí 1971, bls. 23

Ágústa Svendsen (1835–1924) var fyrsta íslenska konan til að hefja verslunarrekstur en 1887 opnaði hún hannyrðaverslunina Refil í Reykjavík.

Ítarefni:

• Auður Sveinsdóttir, „Verzlun Augustu Svendsen “, Hugur og hönd (1971), 26-29.
• Björg Einarsdóttir, Úr ævi og starfi íslenskra kvenna, I. bindi, bls. 22-39.
• Grein um Bréfasafn Águstu Svendsen sem birtist í Morgunblaðinu 2. desember 2001
• Sigríður Th. Erlendsdóttir, „Reykvískar konur í atvinnulífinu 1880-1914“, Reykjavík miðstöð þjóðlífi, Ritstjóri Kristín Ástgeirsdóttir (Reykjavík: Sögufélag 1977), bls. 41-61
• Vilhjálmur Þ. Gíslason, „Upphaf sérverslunar í Reykjavík “, Reykjavík í 1100 ár,  Helgi Þorláksson sá um útgáfuna (Reykjavík: Sögufélag 1974), bls. 190-203

Bréfasafn Ágústu er varðveitt á Kvennasögusafni.

„Enginn einn Íslendingur átti meiri þátt í því að íslenskar konur fengu lagalegt jafnrétti á við karla. Hún ruddi brautina, mótaði stefnuna og stjórnaði sjálf baráttunni.“

Sigríður Th. Erlendsdóttir, sagnfræðingur

Bríet Bjarnhéðinsdóttir 16 ára þegar hún skrifaði grein um stöðu kvenna. Hún sýndi engum greinina fyrr en 13 árum seinna þegar hún birti hana endurbætta, undir dulnefninu Æsa, í tímaritinu Fjallkonan. Greinin hét „Nokkur orð um menntun og rjettindi kvenna” og birtist í tveimur hlutum 5. og 22. júní 1885.

Árið 1887 hélt hún fyrst íslenskra kvenna opinberan fyrirlestur. Fyrirlesturinn nefndist „Fyrirlestur um hagi og rjettindi kvenna“ og var haldinn í Góðtemplarahúsinu 30.desember 1887. Aðgangseyrir var 50 aurar og góður rómur var gerður að erindi Bríetar og það gefið út stuttu síðar.

Árið 1894 var Bríet ein af stofnendum Hins íslenska kvenfélags.

Á árunum 1895-1926 var Bríet útgefandi og ritstjóri Kvennablaðsins.

Árið 1906 sótti Bríet fyrsta alþjóðaþing kvenréttindafélaga í Kaupmannahöfn. Í kjölfarið stofnaði hún Kvenréttindafélag Íslands.

Bríet var í forystu um kvennaframboð við bæjarstjórnarkosningarnar í Reykjavík 1908-1916 og sat í bæjarstjórn í áratug og beitti sér fyrir fjölbreyttum málaflokkum.

Tvívegis bauð Bríet sig fram til þings.

Hún hlaut riddarakross Hinnar íslensku fálkaorðu árið 1928. Hún var fyrsta nafngreinda konan á frímerki á Íslandi, árið 1978.

Ítarefni:

• Aðalbjörg Sigurðardóttir, „Bríet Bjarnhéðinsdóttir og lífsstarf hennar“. Kvenréttindafélagið 40 ára 1907-1947. ritstj. Ingibjörg Benediktsdóttir o.fl (Reykjavík: Kvenréttindafélag Íslands 1947) bls. 43-48
• Björg Einarsdóttir (1986). „Stórveldi í sögu íslenskra kvenna“. Úr ævi og starfi íslenskra kvenna. II. bindi (Reykjavík: Bókrún hf 1986), bls. 224-249
• Bríet Bjarnhéðinsdóttir, „Sjálfsævisaga“. Merkir Íslendingar: nýr flokkur. Jón Guðnason bjó til prentunar 6. bindi. (Reykjavík: Bókfellsútgáfan 1967), bls. 115-129
• Bríet Bjarnhéðinsdóttir, „Úr sjálfsævisögu“. Mánasilfur. Safn endurminninga. Gils Guðmundsson valdi og sá um útgáfu, 1.bindi. (Reykjavík: Iðunn, 1979), bls. 65-71
• Bríet Héðinsdóttir, Strá í hreiðrið: bók um Bríeti Bjarnhéðinsdóttur byggð á bréfum hennar.(Reykjavík: JPV 2006)
• Kvennasögusafn
• Sigríður Th. Erlendsdóttir, Veröld sem ég vil: Saga Kvenréttindafélags Íslands 1907-1992. (Reykjavík: Kvenréttindafélag Íslands 1993)
• Matthías Viðar Sæmundsson, Héðinn, Bríet, Valdimar og Laufey: Fjölskylda og samtíð Héðins Valdimarssonar. (Reykjavík: JPV 2004)
• Sigríður Th. Erlendsdóttir og Auður Styrkársdóttir. „Hver var Bríet Bjarnhéðinsdóttir og hvert var framlag hennar til kvenréttindabaráttu á Íslandi?“ Vísindavefurinn, 13. október 2014.
• Vilhjálmur Þ. Gíslason, Blöð og blaðamenn 1773-1944. (Reykjavík: Almenna bókafélagið 1972), bls. 185
• Vilhjálmur S. Vilhjálmsson,  „Konan sem lagði fyrst á brattann“ (viðtal við Bríeti Bjarnhéðinsdóttur). Grær undan hollri hendi: Tuttugu og átta viðtöl og frásagnir. (Reykjavík: Setberg 1964), bls. 25-30
• Viðtal við Bríeti í Alþýðublaðinu 26.september 1936

Einkaskjöl Bríetar Bjarnhéðinsdóttur eru varðveitt á handritasafni.

Ásta Hallgrímsdóttir (1857–1942) var fyrst íslenskra kvenna til að syngja einsöng opinberlega. Það var við útför Ingibjargar Einarsdóttur og Jóns Sigurðssonar árið 1880.

Ítarefni:

• Morgunblaðið 19. apríl 1984